Japonya’da taciz ve cinsel saldırı tanımının değiştirilmesi gündemde. En büyük fark, cinsel akının tanımının “zorla cinsel ilişki”den “rıza dışı cinsel ilişki” olarak değiştirilmesi olacaktır. Böylece davalara talep kavramı girmiş olacaktır.
Mevcut Japon yasalarına göre, cinsel saldırının “yasal olarak elinde olmayan veya buna karşı çıkamayan birinin statüsünün kötüye kullanılması” sonucu meydana geldiği belirtiliyor.
Bu, birçok ülkede arzu kavramına dayalı tecavüz tanımından farklıdır. Cinsel akının çok dar tanımının, bir olayı cinsel akın olarak nitelendirmek için savcılar ve hakimler için ‘yüksek bir çıta’ koyduğu düşünülüyor.
13 YAŞINDAKİ ÇOCUK ‘YETİŞKİN’ GİBİ ALINDI
2014 yılında ülkenin başkenti Tokyo’da 15 yaşındaki bir erkek çocuğuna cinsel istismar olayında mahkeme, zanlıyı “koşulların kadının direnmesini zorlaştırmadığı” gerekçesiyle beraat ettirdi. Bir zamanlar cinsel saldırıya uğrayan çocuğa Japonya’da arzu yaşı 13 olduğu için yetişkin muamelesi yapılıyordu.
SANIKLAR CEZALANDIRILMADI
Cinsel taciz mağdurları için bir dayanışma ağı olan Bahar adlı grubun sözcüsü Yuu Tadokoro, eylemin kasıtsız ve zorla gerçekleştiğine dair kanıtlara rağmen bazı zanlıların cezalandırılmadığını söyledi. Üniversite öğrencisi Megumi Okano, başka bir üniversite öğrencisi tarafından cinsel saldırıya uğradığında nasıl polise gitmediğini anlatıyor. Megumi, “Hayır” demesine rağmen saldırıya uğradığını söylüyor.
Bu durumun Japon yazılarında cinsel saldırı olarak görülmediği vurgulanıyor. Hukuk öğrencisi olan Megumi, yazıları ve davaları okuduktan sonra yaşadıklarının “saldırı” olarak nitelendirilemeyeceği kanaatine vardı.
POLİSE GİTMEYİN, DAYANIŞMA MERKEZİNE GİDİN
Japonya’da yapılan araştırmalar da cinsel saldırı mağdurlarının olayı polise ve hastane personeline anlatırken yeniden travma yaşadıklarını ortaya koyuyor. Megumi, bu nedenle adaletin yerini bulmayacağını düşünerek polise gitmediğini, bunun yerine okulundaki taciz başvuru merkezine gittiğini belirtiyor. Bu merkezde yapılan inceleme sonucunda zanlının tecavüz ettiği sonucuna varıldı. Merkez, gizlilik nedeniyle BBC’nin sorularını yanıtlamadı. Ancak yapılan soruşturma sonucunda zanlı zaten mezun olduğu için bu olayın sonuçlarına katlanmak zorunda kalmadı. Megumi, bu kişinin yargılanmadığı için hayal kırıklığına uğradığını söylüyor.
SORUŞTURMALARIN ÜÇTE BİRİNDE ‘CİNSEL SALDIRI’ KARARI VERİLMİŞTİR
Japonya’da soruşturmaların sadece üçte birinin cinsel saldırı kabahatleri olduğu tespit edildi. Ancak toplumda uzun süredir bunun değişmesi için güçlü bir talep var.
2019’da bir ayda 4 vakada sanıkların ceza almaması kamuoyunda tepkiye neden oldu. Toplumun tepkisi üzerine bu davaların tamamı yeniden görüldü ve zanlılar kusurlu bulundu.
30 Bin Dolar Tazminat Talep Edildi
Ülke çapında yürütülen kampanya ve hayatta kalanlara gösterilen dayanışma sonucunda bu konu Japonya’da daha fazla yer kaplamaya başladı. 2019’da Japon gazeteci Shiori Ito’ya, cinsel saldırı kurbanı tarafından önemli davalardan biri olan maddi ve manevi zarar için 3,3 milyon yen (30.000 $) tazminat alması emredildi. Shiori Ito, 2015 yılında Noriyuki Yamaguchi’nin bilinçsizken kendisine cinsel saldırıda bulunduğunu ancak savcıların delil yetersizliğini öne sürerek ceza davası açmadığını söyledi. Ancak Ito daha sonra ülkedeki #MeToo (Me Too) hareketinin sembolü oldu ve tazminat almaya hak kazandı. Bu, Japonya’daki taciz ve cinsel saldırı olaylarının gözden geçirilmesinde bir mihenk taşı oldu.
Rıza Yaşı 16’ya Çıkacak
Hazırlanması planlanan yasa tasarısıyla talep yaşı da 16’ya yükseltilecek. Tasarıda mağdurun “rızasını göstermenin zor olduğu” sekiz senaryo yer alıyor. Aktivistler bu sekiz senaryonun açıklığa kavuşturulmasını talep ediyor. Tasarı geçerse milat olacak.
Tokyo merkezli bir insan hakları örgütünün genel başkan yardımcısı Kazuko Ito, bu yasayla ülkede neyin istenip neyin istenmediğine dair önemli tartışmaların başlamasını umuyor. Ama öte yandan, zaman daralıyor, o. Parlamentonun üst meclisinin maddeyi 21 Haziran’a kadar geçirmesi gerekiyor; ancak şimdilik bir göç yasası gündeme geldi. Bu tarih geçerse cinsel saldırıyla ilgili reformların geleceği belirsiz olacak; Bu nedenle aktivistler milletvekillerine baskı yapıyor.
‘UMUT GÖRDÜĞÜM İÇİN ÇOK DAHA RAHAT HİSSEDİYORUM’
Öte yandan aktivistlere göre sadece maddeleri değiştirmek yetmeyecek; cinsel saldırı ülkede hala bir tabu bahis. Kazuko Ito’ya göre bunun nedeni, nesiller boyu Japonların “seks ve cinsel rıza hakkında çarpık fikirlerle” büyümüş olmasıdır. Üniversite öğrencisi Megumi Okano, cinsel saldırı mağdurları için bir hukuk firması kurmayı düşünüyor: “Artık en azından umut gördüğüm için biraz daha rahatladım.” (BBC Türkçe)
